Najčešći uzrok hiperglikemije jest Šećerna bolest. Uzrok toj bolesti je apsolutan ili relativan manjak aktivnog inzulina iz gušterače.
Hiperglikemija se susreće i pri:
- svim stanjima s povećanim lučenjem adrenalina,
- šoka,
- teških opeklina,
Injekcije adrenalina uzrokuju prolaznu hiperglikemiju. hiperglikemija prati i akutni pankreatitis, hronični pankreatitis i karcinom gušterače(manjak inzulina).
ŠEĆERNA BOLEST (DIABETES MELLITUS)
Šećerna bolest hronični je metabolički sindrom nastao zbog apsolutnog i,/ili relativnog manjka inzulina, a karakteriziran je hroničnom hiperglikemijom koju prate poremećaji u metabolizmu ugljikohidrata, masti i proteina. Manjak inzulina uzrokuje niz patoloških promjena.
Za praćenje toka i uspješnosti liječenja primjenjuje se određivanje HbA1c najmanje dvaput godišnje kako bi se dokazala kontrola glikemije.
Preporuka određivanja jednom godišnje glukoze u krvi zbog pozitivne porodične anamneze.
Najčešći simptomi šećerne bolesti su:
- žeđanje i suhoća usta,
- učestalo mokrenje,
- neobjašnjivi gubitak težine,
- pojačana glad,
- zamućen vid,
- umor i iscrpljenost,
- trnci u stopalima,
- sporo cijeljenje rana i infekcije.
Tip 1 Šećerne bolesti
Šećerna bolest tip 1 dovodi do potpunog manjka inzulina. Dvije podvrste: autoimunosni i idiopatski.
Šećernu bolest tipa 1 koja se najčešće pojavljuje u djetinjstu, karakterizira apsolutni manjak inzulina koji nastaje kao posljedica djelovanja autoreaktivnih limfocita T odnosno kao posljedica lučenja autoantitijela na pojedine komponente beta-stanica ili na molekulu inzulina. Oko 80-90% oboljelih, ima autoantitijela koja se mogu pojaviti u cirkulaciji već nekoliko mjeseci pa i godina prije pojave jasnih simptoma bolesti.
Tip 2 Šećerne bolesti
Šećerna bolest tip 2 kreće se od prevladavajuće inzulinske rezistencije s razmjernim nedostatkom lučenja inzulina, do prevladavajućeg nedostatnog lučenja s inzulinskom rezistencijom ili bez nje.
Kod tipa 2 šećerne bolesti postoji relativni manjak inzulina, a ipak ga ima dovoljno da spriječi nastanak akutnih komplikacija bolesti, te bolest često dugo ostaje neprepoznata. Bolest obično počinje postepeno i napreduje polagano.
Pri uznapredovaloj bolesti pojavljuju se:
- prekomjerna žeđ (polidipsija),
- pojačano mokrenje (poliurija),
- pospanost,
- zamagljen vid.
Tip 2 šećerne bolesti najčešće se otkriva slučajno (sistematski pregled), nalazom povećanih vrijednosti glukoze u krvi i u mokraći prije pojave simptoma. Osnovni molekularni poremećaj u inzulinskoj reziscenciji i lučenju inzulina rezultat je kombinacije genetiskih čimbenika i čimbenika okoline, od kojih su najvažniji smanjena tjelesna aktivnost i povećanje tjelesne mase.
Trudnička Šećerna bolest ( gestacijski dijabetes)
Trudnička šećerna bolest ili gestacijski dijabetes se prvi put pojavljuje u trudnoći, a nestaje nakon porođaja. Pojavljuje se u 1-2% trudnica. Trudnoća je dijabetogeno stanje koje pogoršava metabolizam ugljikohidrata. Pojačano lučenje posteljičnih hormona, posebno pred kraj drugog i u trećem tromjesečju, uzrokuje inzulinsku rezistenciju, a time i povećanu potrebu za inzulinom.
Obavezno je napraviti OGTT testiranje od 24. do 28. sedmice trudnoće.